رئیس بخش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چ و ب
چکیده
برای تعیین میزان ماده خشک، پروتیین خام، چربی خام، فیبر خام، خاکستر، انرژی خام و مواد معدنی پرنیاز و کم نیاز، فیبر نامحلول در شوینده خنثی ، فیبر نامحلول در شوینده اسیدی ، لیگنین نامحلول در شوینده اسیدی ، گوارش پذیری ماده‌خشک ، گوارش پذیری ماده‌آلی و گوارش پذیری ماده‌آلی در ماده‌خشک ، تعداد 63 نمونه علوفه خشک نخود در سه اقلیم استان ودر سه سال متوالی اخذ گردید. نتایج این بررسی در مورد ترکیبات شیمیایی علوفه نخود نشان داد که الیاف خام علوفه نخود در اقلیم سرد و خشک بطور معنی داری کمتر از اقلیم گرم و مرطوب (05/0< p) و انرژی خام علوفه نخود در اقلیم سرد و مرطوب بطور معنی داری بیشتر از سرد و خشک بود(05/0< p). اثر سال نمونه برداری بر میانگین مقدار مواد مغذی علوفه نخود اثر معنی‌دار داشت(05/0< p). میانگین مقدار عناصر معدنی پر نیاز شامل کلسیم، منیزیم، پتاسیم و منگنز تحت تاثیراقلیم‌های مختلف آب و هوایی بود (05/0< p). سال نمونه برداری بر میانگین مقدار مواد معدنی علوفه نخود اثر معنی‌دار داشت(05/0< p). دیواره سلولی و اجزای آن بجز لیگنین تحت تاثیر اقلیم‌های مختلف آب و هوایی بود (05/0< p). در کل مقدار برخی ترکیبات شیمیایی مهم و قابلیت هضم علوفه نخود تحت تاثیر اقلیم متغیر بود. انرژی خام علوفه نخود بالا بود و علی رغم میزان قابل توجه الیاف خام آن، توصیه می‌گردد در تغذیه دام‌هایی مانند گوسفند، بز، دام-های داشتی وگاوهای بومی استفاده شود.
)