مقایسه روشهای مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد و اجزای عملکرد عدس در شرایط زارعین دیم منطقه مغان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 استادیار- بخش تحقیقات فنی ومهندسی- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

2 کارشناس مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان بیله سوار، ایران

چکیده

روش‌های نوین و صحیح خاک‌ورزی به‌منظور استفاده بهینه از خاک به‌عنوان مهم‌ترین تأمین‌کننده منابع غذایی می‌تواند بهره‌وری لازم از تولیدات زراعی را افزایش دهد. از سال زراعی 98- 1397، این آزمایش با لحاظ الگوی مدیریت بقایای گیاهی، تناوب‌ مرسوم (گندم-عدس-گندم) و شیوه‌های مختلف خاک‌ورزی حفاظتی در شرایط زارعین در عرصه دیم منطقه مغان انجام گردید. تیمارها شامل الف- بی‌خاک‌ورزی ، ب- کم‌خاک‌ورزی و ج– خاک‌ورزی مرسوم در بقایای گندم سال قبل انجام شد. در سال اول و دوم به‌ترتیب گیاه عدس وگندم کشت گردید. پارامترهای اندازه‌گیری شامل ظرفیت مزرعه‌ای، درصد سبز بذر، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و سایر خصوصیات زراعی بود. نتایج نشان داد بین سیستم‌های خاک‌ورزی ازلحاظ ظرفیت مزرعه‌ای اختلاف زیادی وجود داشته ولی ازنظر عملکرد و اجزای عملکرد اختلافی بین تیمارها مشاهده نگردید. بیشترین عملکرد عدس در تیمار بی‌خاک‌ورزی وکم‌خاک‌ورزی به‌ترتیب برابر با 2/1145 و 1/1099وکمترین آن در سیستم کاشت مرسوم با 8/1038 کیلوگرم در هکتار بود. درمجموع نتایج کلی نشان داد حفظ رطوبت خاک و استفاده بهینه از بارش در سیستم خاک‌ورزی حفاظتی بیشتر از روش‌ مرسوم بود و با رعایت تناوب در مزارع دیم با توصیه کارنده کشت مستقیم یا خاک‌ورزی کاهشی زمینه تولید پایدار را فراهم نمود.

کلیدواژه‌ها