شناسایی جدایه های باکتری همزیست با ارقام مرسوم عدس و انتخاب به منظور توصیه مصرف در سطح کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس محقق موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران

2 کارشناس موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران

3 استاد پژوهش موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت عدس در عرصه کشاورزی پایدار و تامین غذا، استفاده از راهکارها و شیوه‌های مدیریتی که می‌تواند مشکلات مربوط به تولید را در کشور برطرف نموده و در نهایت عملکرد محصول را بهینه کند  بسیار اهمیت دارد. این تحقیق با هدف انتخاب برترین جدایه‌های همزیست با ارقام عدس در جهت کاهش مصرف کودهای نیتروژنی و افزایش تثبیت زیستی نیتروژن و عملکرد عدس و توصیه برای مصرف در سطح کشور انجام گردید. به منظور جداسازی و بررسی باکتری‌های همزیست تثبیت کننده نیتروژن تحقیقی در مزارع تحت کشت این گیاه در سطح ملی و در 10 استان کشور انجام شد.
 آزمایشات در گلخانه و بر پایه طرح کاملاً تصادفی صورت گرفت. سه رقم بذر بیله ‌سوار، گچساران و کیمیا در سه تکرار  کاشته شده و با محلول غذایی فاقد منبع نیتروژن آبیاری شد. پس از برداشت در مرحله گلدهی باکتری‌های ریزوبیوم از گرهک‌های ریشه جداسازی شد. به منظور غربالگری باکتری‌های همزیست، آزمایشات افتراقی بیوشیمیایی انجام شد. کارایی همزیستی(Symbiosis Efficiency) باکتری‌های جداسازی شده درچهار سطح نیتروژن ( 0، 20، 35 و 70 میلی‌گرم در لیتر)  مورد بررسی قرار گرفت. رقم بیله سوار به دلیل دارا بودن بیشترین سطح زیر کشت در کشور برای این آزمایش انتخاب شد. کارایی همزیستی (SE) به همراه تست آلوده‌سازی گیاه با باکتری ریزوبیوم صورت گرفت. پس از گذشت 2 ماه از نظر وزن خشک اندام هوایی، طول ساقه، تعداد گرهک و خصوصیات ظاهری ریشه و اندام هوایی بررسی و  کارایی همزیستی هریک از سویه‌ها محاسبه شد. از این میان 17 سویه برتر  انتخاب و شناسایی مولکولی و جهت توصیه برای مصرف در سطح کشور معرفی شدند. نتایج  شناسایی مولکولی نشان داد که تمامی سویه‌ها، از جنس و گونه ریزوبیوم لگومینوزارم بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات