گروه تحقیقات کشاورزی دیم-مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان شمالی- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده
تغییرات اقلیمی و کاهش بارش عامل اصلی تهدید کشت دیم محصولات کشاورزی بویژه حبوبات دیم می‌باشد. بمنظور حفظ و گسترش سطح کشت عدس دیم و بهره‌وری بهینه از بارش‌ها و ارزیابی تاریخ‌های کشت انتظاری و بهاره ارقام عدس بیله سوار، کیمیا، گچساران و توده محلی رباط در دیمکاریهای خراسان شمالی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو مکان ایستگاه تحقیقات دیم شیروان و ایستگاه تحقیقات کشاورزی سیساب در سال زراعی 97-1396 کشت شدند و در سال زراعی بعد (98-1397) رقم برتر طی دو تاریخ کشت انتظاری و بهاره در ایستگاه تحقیقات دیم شیروان کشت گردید. در طول دوره رشد و بعد از برداشت از صفات تعداد روز تا 50% گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک یادداشت برداری‌های لازم انجام شد. تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام از لحاظ اکثر صفات اختلاف معنی دار وجود دارد. بر اساس مقایسه میانگین انجام شده به روش حداقل اختلاف معنی دار آماری در سطح 5% مشخص گردید که کشت انتظاری در منطقه دشت شیروان نسبت به کشت بهاره برتر بوده است ولی در منطقه کوهستانی سیساب تفاوت معنی‌داری بین دو تاریخ کاشت نبوده و در مجموع رقم بیله سوار بهترین عملکرد را داشته است. همچنین در آزمایش سال دوم مقایسه عملکرد کشت بهاره و انتظاری عدس رقم بیله سوار در دشت شیروان برتری دوبرابری عملکرد دانه در کشت انتظاری داشت.
)