1
استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
2
استادیار پژوهشی و رییس بخش علوم زراعی باغی مرکز ایلام
چکیده
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش، رقم گوهر، آزمایشی زراعی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در تابستان 1395 در منطقه ایلام اجرا شد. عامل اول سه تاریخ کاشت شامل 10 تیر، 25 تیر و 5 مرداد و عامل دوم شامل فواصل بین بوته روی ردیف‌های 5، 10، 15 و 20 سانتی متری، با فاصله ثابت 50 سانتی‌متر بین ردیف‌ها که به ترتیب تراکم‌هایی معادل 40، 20، 3/13 و 10 بوته در مترمربع را بوجود آوردند، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلاف در مترمربع، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تحت تاثیر برهمکنش فاصله بوته × تاریخ کاشت قرار گرفتند. تعداد غلاف در بوته (44 غلاف)، تعداد غلاف در مترمربع (507 غلاف)، عملکرد دانه (3149 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 25 تیرماه و فاصله بوته 15 سانتی‌متر (تراکم 3/13 بوته در متر مربع) بدست آمد. نتایج بررسی نشان داد که، تراکم 3/13 بوته در مترمربع و تاریخ کاشت 25 تیر ماه، مناسب‌ترین و اقتصادی‌ترین تاریخ کاشت را برای گیاه ماش رقم گوهر در منطقه ایلام ایجاد کرده و قابل توصیه است.
)