حبوبات مناسبترین محصولات کشاورزی برای مناطق مختلف کشور با تنش آبی هستند. در ایران، عمده سطح زیر کشت حبوبات (زراعت نخود و عدس) از نوع کشت دیم بوده (حدود 78%) و همین موضوع حساسیت کشت آنها را به شرایط و تغییرات اقلیمی سبب شده است. با نگاهی به بررسیهای گذشته در زمینههای تولید اقتصادی- اجتماعی حبوبات در ایران میتوان به وضع نامناسب راندمان تولید این محصول نسبت به کشورهای توسعه یافته پی برد. در این نوشتار مشخص گردید که عملکرد واقعی حبوبات در مناطق مختلف جغرافیائی کشور تفاوت زیادی با یکدیگر نشان میدهند. عملکرد اقتصادی و اجزائ عملکرد حبوبات نسبت به سایر گیاهان به دلایل ناتوانی جبران خسارت در این گیاهان و واکنشهای الاستیک (قابل برگشت) و پلاستیک (غیر قابل برگشت) پائین آنها در برخورد با اثرات عوامل محیطی و مدیریتی در طول مراحل فنولوژی (رشد رویشی و زایشی) دارای پیچیدگیهای زیادی است. بطور اجمال، میتوان اظهار داشت که عملکرد مطلوب حبوبات براساس تعداد دانه/مترمربع (قبل از گلدهی) و وزن دانه (بعد از گلدهی) در صورت بهینه بودن عوامل مدیریتی، عمدتاً توسط شرایط محیطی (بارندگی، نور و دما) تعیین میشود. بنابراین، سهم عوامل محیطی (قهری) در کاهش تولید حبوبات نسبت به سهم عوامل مدیریتی قابل توجه است.