عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده
یکی از چالش‌های مهم در زراعت لوبیا، کاهش کارآیی مصرف آب آبیاری خصوصاً در شرایط تنش خشکی است. با توجه به کاهش هم‌زیستی در شرایط خشکی، شناسایی رقم لوبیا و سویه‌ی باکتری ریزوبیوم مناسب بسیار حایز اهمیت است. برای بررسی این موضوع، در یک آزمایش کرت‌های خردشده عاملی سه رژیم آبیاری شامل، حذف یک دور آبیاری در مرحله رشد رویشی(S1)، حذف دو دور آبیاری قبل و بعد از گل‌دهی(S2) و آبیاری طبق نیاز آبی گیاه (S3) در سطوح اصلی و سه رقم لوبیا چیتی شامل کوشا(V1)، صالح(V2) و محلی سده (V3) و سه سویه ریزوبیوم (177R1= ، 160R2= و54R3= ) در سطوح فرعی به صورت فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج دو سال آزمایش نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد دانه به میزان 2658 کیلوگرم در هکتار در لوبیا چیتی رقم کوشا تلقیح‌شده با باکتری ریزوبیوم سویه‌ی 54 در شرایط حذف یک مرتبه آبیاری قبل از گل‌دهی بود. بیشترین محتوای نسبی آب برگ به مقدار 6/70 درصد در لوبیای محلی تلقیح‌شده با باکتری ریزوبیوم سویه‌ی 54 در شرایط حذف دو مرحله آبیاری قبل و بعد از گل‌دهی بود. رقم لوبیای صالح بیشترین مقدار کارآیی مصرف آب برابر 16/0 کیلوگرم در متر مکعب آب آبیاری داشت. در نهایت لوبیای رقم کوشا تلقیح‌شده با باکتری ریزوبیوم سویه‌ی 54 و حذف یک مرحله آبیاری قبل از گل‌دهی، به دلیل در برداشتن بالاترین سطح درآمد اقتصادی، بیشترین عملکرد دانه و درصد پروتئین توصیه گردید.
)